تله بی‌ارزشی یا طرحواره نقص/شرم، به یک الگوی ذهنی منفی اشاره دارد که در آن فرد به طور عمیق احساس می‌کند که دارای نقص‌های اساسی است و به همین دلیل شایسته عشق، پذیرش و احترام نیست. این احساس نقص معمولاً با شرم و خجالت شدید همراه است.
افرادی که در این تله گرفتار شده‌اند، معتقدند که اگر دیگران آن‌ها را به‌طور واقعی بشناسند، آن‌ها را طرد خواهند کرد. این افراد ممکن است به دلیل این باور، در روابط خود از نزدیک شدن به دیگران اجتناب کنند یا به طور افراطی تلاش کنند تا عیوب خود را پنهان کنند.
تله نقص/شرم اغلب ریشه در تجربیات منفی دوران کودکی، مانند انتقادهای شدید، تحقیر، یا مقایسه‌های منفی دارد. این تله می‌تواند باعث شود فرد از فرصت‌های زندگی دوری کند و احساس رضایت از زندگی‌اش را از دست بدهد.